Nhật ký trong trại phần 3 - Bước chân vào trại giam - những điều mới lạ

Tác giả: Quân

Hôm nay được về sớm nên tranh thủ viết tiếp cho các bạn. Tuần này chưa biết thời gian như thế nào, nhưng mình sẽ viết một cách chi tiết nhất có thể cho các bạn, nhưng tốc độ sẽ ko nhanh được vì mình phải chắt lọc những thứ thật ấn tượng, những câu chuyện về những con người để lại cho mình những dấu ấn, những tấm gương khiến mình cảm phục.
Đây là những trải nghiệm, những suy nghĩ của bản thân mình. Mong các bạn hãy đọc và hiểu rằng, có những sai lầm sẽ phải trả giá rất đắt mà chẳng thể nào lấy lại được những thứ đã mất. Hãy tuân thủ pháp luật, đừng mềm lòng dù chỉ là một phút giây những lúc khó khăn. Thân ái!?

Bước qua cánh cửa chính, sau khi lột hết đồ để kiểm tra ( ước gì mình được làm cái chân này khu phạm nhân nữ nhỉ !!). Mình được một cán bộ dẫn đi trên một con đường nhỏ, qua vài dãy nhà với những chiếc cổng sắt đóng im ỉm sau đó rẽ vào một cái cổng gỗ lớn và vẫn chỉ hé một chút đủ để đi qua. Lên cầu thang để leo lên tầng 2, lại một chiếc cổng sắt để đi vào một dãy nhà. Vậy là đến đây thôi đã phải trải qua tận 3 cánh cổng có khóa. Một bài toán khá khó nếu bạn có ý định vượt ngục
Lần thứ 2 bị khám người, quần áo được giũ tung ra nắn từng centimet một. Khi đảm bảo tôi không mang theo một cái gì vi phạm vào trong trại, mình được dẫn vào buồng giam.
Dãy nhà tạm giam:
Trước khi vào tôi có quan sát một chút, tại đây, khu tôi được đưa vào có 4 dãy nhà quay mặt vào nhau thành một hình vuông. Tôi ở dãy nhà bên trái, đó là khu C, đối diện C là khu E, còn lại là khu D và đối diện D là dãy nhà hỏi cung. C là khu nhà lớn nhất trong trại, gồm 20 phòng 1 tầng, mỗi mặt 10 phòng quay lưng vào nhau và cách nhau 1 lối đi ở giữa tầm gần 2 mét.
Hành lang là một lối đi gần một mét hai, với lan can được xây lên tận mái với những khe hở nhỏ để có thể lưu thông không khí. Đá dưới nền là loại đá hoa 20x20 khá cũ, loại mà tầm 20 - 30 năm trước người ta hay dùng để lát nền nhà khi xây.
Phòng tạm giam tầm 12m vuông được chia làm 2 phần, phòng giam và lồng khỉ - tại sao lại gọi là lồng khỉ?( Theo như mình thấy gọi bằng cái tên này cũng khá đúng - hãy tưởng tượng là đang đi ra vườn bách thú xem những chú khỉ trong lồng như thế nào, thì ở đây bạn đứng ngoài nhìn vào cũng thấy như thế. Chỉ khác là 1 bên là khỉ còn 1 bên là người thôi ) phía ngoài cùng sẽ có cánh cửa sắt khóa, bên cạnh là các song sắt, nếu bạn hay xem tivi thì nó chả khác gì mấy cái song sắt trong phim… Phần lồng khỉ này chỉ tầm 3m vuông thôi. Và nó sẽ được mở để ban ngày bạn có thể ra ngoài này hít không khí thoáng hơn một xíu. Còn giờ nghỉ, bạn sẽ bị tống vào trong một lớp cửa kín hơn .
Mình được dẫn vào phòng số 16, nó nằm gần cuối hành lang, mặt phía này có 10 phòng nhưng chỉ có 2 phòng có người, là p10 và p16 (số phòng ở tầng trên được đánh số là những số chẵn - tầng dưới là số lẻ). Đi qua phòng 10, mình thấy 2 người đang ghé mắt qua song sắt nhìn mình, cả 2 đều khá nhỏ con nhưng mặt khá lầm lỳ, một người mặt còn đầy mủ giống si đa giai đoạn cuối. Cười hềnh hệch bảo thầy cho lính mới vào phòng em à . Bạn phải hiểu là khi chưa va vấp gì với đời, nhìn thấy cái cảnh đó mình sợ chết khiếp rồi. Nhưng may quá, lại đi tiếp thêm 1 đoạn, rồi khóa được mở, mình đi vào, cán bộ gọi 2 người ở phòng ra bảo: “ lính mới, đừng đánh nó nhé” rồi quay ra bảo mình “ ở đây phải trật tự, không gọi, không hát”
Mình cũng chả hiểu về cái vấn đề hát, nhưng cũng vâng dạ. Cánh cửa khóa lại và mình đứng im ở một góc.
Trên ti vi thời đó có chương trình dân hỏi, bộ trưởng trả lời thì mình ở đây cũng bắt đầu chương trình phòng bên hỏi mình ngoan ngoãn trả lời..: tên gì? Bao nhiêu tuổi? Quê ở đâu? Tội gì? Bắt ở đâu….v..v . xong rồi chốt câu cuối cho gửi cho mấy ông ở phòng là cho e gửi mấy cái đá nhé
Đánh giá nhanh tình hình một chút, một người hơi gầy, không lo lắm, nhưng khi nhìn kỹ ông chú kia thì thôi rồi lượm ơi, người không những to mà cơ bắp cuồn cuộn. Đã thế lạnh như thế này mà vẫn còn mặc áo ba lỗ chứng tỏ độ trâu bò đáng sợ. Mình nghĩ chắc hôm nay no đòn rồi, nhưng vẫn thủ sẵn nắm đấm ở tay, ít ra cũng phải đấm trả được vài cái cho đỡ mất mặt chứ…. Nhưng ông chú vẫy tay bảo vào đây cất đồ, mình lừng chừng rồi nói : “cháu mới đến, có gì không biết chú với anh cứ bảo”.
Ông anh trẻ hơn lại gần vỗ vai bảo chúng nó đùa đấy, vào phòng để gọn đồ rồi nghỉ ngơi rồi tắm, sắp đến giờ cơm rồi…
Bước vào phòng, đầu tiên là suýt thì nôn, bởi cái mùi phải gọi là tởm lợm, nó là mùi hỗn hợp của mốc + mùi nước mắm + mùi nhà vệ sinh. Nhưng rồi tự nhủ phải cố gắng, kìm lại, thật bình tĩnh… Từng tí, từng tí một. Hít chậm, thở chậm cho nó làm quen với cái mùi này. Vì có một điều chắc rằng tôi sẽ phải làm quen với chỗ này, ít nhất là 4 tháng.
Buồng tạm giam.
(Có ảnh đi kèm - buồng mình gần giống như thế nhưng không có đèn)
Như đã giới thiệu ở trên, phía ngoài buồng giam thì là lồng khỉ. Còn trong buồng giam là 1 phòng khép kín gồm có chỗ nằm ( còn gọi là sàn ) là một khối được xây cao hơn nền tầm 20 - 25cm rộng mỗi chiều 2m, có những phòng mới xây có thể rộng hơn để có 2 sàn 2 bên… Phía bên cạnh của sàn là đường đi lại, phía 1 góc nhà là bể nước và góc còn lại là nhà vệ sinh, được xây cách sàn bằng một bức tường gạch cao khoảng 60-70cm. Phía giữa nhà vệ sinh và bể nước sẽ mặc định thành nhà tắm của chúng tôi.
cái bể nước của chúng tôi là một hình tam giác với 2 cạnh vuông là 1 góc nhà, nó chỉ cao 3 gang tay và có thể chứa được 200 lít nước (theo như những gì mình được học khi tính ra nó sẽ được như thế ). Mỗi ngày máy bơm sẽ mở và bơm nước vào. Nhưng có một điều cần chú ý là vì buồng của tôi ở tầng 2 - lại khá xa cái máy bơm, nên cả ngày nó bơm được đầy cái bể nước đó là chúng tôi hạnh phúc lắm rồi.
Và việc đầu tiên mình phải làm quen là mùa đông này phải tắm bằng nước lạnh, và tất nhiên là tắm hay đi vệ sinh trước mặt mọi người là chuyện hết sức bình thường tại đây. . Nhưng dù với ai thì lúc đầu chắc chắn cũng sẽ ngại ngùng.
4 giờ 30 phút chiều sẽ là giờ phát cơm, vâng, chúng tôi được phát cơm, và rau. Theo quy chế nhà nước chúng tôi mỗi tháng sẽ được 17kg gạo tẻ thường; 0,7 kg thịt, 0,8 kg cá; 0,5 kg đường loại trung bình; 01 kg muối; 15 kg rau xanh; 0,75 lít nước mắm; 0,1 kg bột bọt; chất đốt tương đương 17 kg củi hoặc 15 kg than… Vâng đấy là quy định của nhà nước, còn ở đây mọi người có vẻ không quan tâm lắm, có ăn là tốt rồi. Hơn 4 giờ, ông anh trẻ tuổi phòng mình đút 2 cái bát nhựa ra ngoài song sắt, một lúc sau, sẽ có 1 phạm nhân bên đội cải tạo đi xới cơm và cho canh vào 2 cái bát đó, vừa cho vào xong là ông anh đã cầm sẵn một cái nắp, úp lên từng chiếc bát rồi quay nghiêng lại lách qua song sắt… Mang vào buồng rồi rải một tấm ni nông ra làm mâm, nó là một chiếc túi giống như những chiếc túi của các shop bán quần áo khi bạn đến mua đồ, nó được rọc ra để trải xuống nền sàn ngủ, to hơn bàn cờ một xíu…
Sau khi phát cơm xong, 5 giờ kém 15 là bắt đầu đóng cửa, ở đây, khi cán bộ trước khi mở cửa buồng ra để chốt cửa ở trong, là tất cả mọi người đã phải đứng dậy, đóng sẵn cửa rồi, cán bộ chỉ việc vào chốt then cài và khóa vào là xong. Khi cán bộ đi ra khóa đến cửa phía ngoài, là 1 người phải đứng đó, mở cái cánh bé bé phía trên chiếc cửa sắt ra rồi dõng dạc nói : 3 anh em mời thầy ăn cơm ạ - ở đây, chúng tôi gọi cán bộ là thầy, xưng em. Còn với những cán bộ ở ban lãnh đạo ở ngoài, thường có tuổi rồi sẽ là thầy, xưng cháu.
Nói 1 chút về trại tạm giam cho mọi người hiểu, đầu tiên là về chữ tạm giam. Tức là gì? Là nơi tạm thời giam giữ những bị can liên quan đến vụ án, tức là lúc này, bạn vẫn chưa chính thức là người phạm tội, có thể bạn bị bắt oan và đến một ngày đẹp trời nào đó người ta sẽ mở cửa, cúi đầu xin lỗi và bảo chúng tôi bắt oan bạn, đây là lệnh đình chỉ vụ án và tiền bồi thường - đấy là đang ảo đấy chứ tù thật rồi.
Tiếp tục nhé, trại tạm giam bao gồm những phần chính như sau. Khu giam giữ tạm giam, khu giam giữ cải tạo - những phạm nhân này sẽ là người phục vụ cơm nước cho toàn trại, bên cạnh đó còn có thể thêm một số công việc khác tùy theo mặt trại, nhưng những mặt như dọn vệ sinh, nấu nướng,…. Tiếp đến là khu nhà hỏi cung, khu nhà ở, khu bệnh xá, khu nhà chỉ huy… Giám thị là người có quyền to nhất trong trại, thường giám thị trại tạm giam sẽ tương đương với trưởng phòng bên công an tỉnh . Phía dưới thường sẽ gồm 2 phó giám thị, trung đội quản giáo, trung đội cảnh sát bảo vệ ….
Ok, chúng ta lại tiếp tục câu chuyện. Đóng cửa vào ăn cơm rồi mình mới nhận ra một điều là phòng không có điện. Đúng vậy, vì đây là phòng giam kiểu cũ, nên bạn sẽ chỉ có một chút ánh sáng yếu ớt từ hành lang hắt vào. Thứ ánh sáng đó yếu đến mức giống như căn phòng của bạn những ngày trăng sáng. Đủ để đi lại nhưng chắc chắn chẳng thể đọc sách nếu bạn không muốn sớm vứt đi đôi mắt của mình.
Chúng mình chưa ăn cơm vội, không phải vì không đói mà vì còn đang chờ tiết mục mời cơm, một tiết mục đậm chất truyền thống mà chỉ có ở trại tạm giam này mới có.
Ở cạnh nhà vệ sinh của buồng, bên bức tường nhìn ra hành lang giữa 2 dãy nhà, có một cái ô thoát khí nhỏ bằng lòng bàn tay, nó là 1 cái ô cửa để có thể bí mật kiểm tra căn phòng bằng mắt từ phía ngoài. Lúc mới đầu nó sẽ được bịp bằng một miếng mica trong suốt, xong sẽ có 1 miếng thép gắn vào một chiếc bản lề có thể đóng mở, khi có việc cán bộ sẽ từ bên ngoài mở ra để quan sát phía trong phòng. Nhưng ở đây, miếng mica đã bị đục hẳn ra, ông chú ở phòng mình cầm chiếc que nhỏ đẩy cho miếng thép lật lên. Kéo chiếc bình nước có quấn mấy bộ quần áo để làm ghế ngồi lại rồi ngồi xuống ghé mặt qua chiếc lỗ đó chờ đợi.
Khi cánh cửa khu chốt lại, tiếng khóa, tiếng bước chân đi xa là bắt đầu tất cả các khu bắt đầu vang lên tiếng gọi nhau. Những cái tên rất hay, rất đẹp : từ chim sẻ, họa mi, bằng lăng, hoa cam… Tôi được giải thích, để tránh bị kỷ luật, mọi người ở đây khi gọi nhau đều dùng biệt danh - những người mới bị bắt sẽ cố nghĩ ra một cái tên thật đẹp để mọi người gọi mình.
Hôm nay màn chúc ăn cơm của phòng mình lâu hơn thường lệ, vì mọi người ai cũng tò mò hỏi về mình. Sau một vòng gọi mời 7 - 8 buồng ăn cơm, kèm theo lời hứa sẽ cho mình lên “sàn” sớm nhất bữa cơm mới được bắt đầu.
Bữa cơm hôm nay ngoài cơm với rau còn có giò, 1 khoanh giò không dầy lắm, cắt làm 6. Chỗ cơm đó đủ mỗi người 2 bát, mỗi bát cơm sẽ gắp một miếng giò. Thật sự trưa ăn một xíu nên thật sự rất đói, nhưng mà còn gì đâu mà ăn . Và tất nhiên là mình không có đũa, phải ăn cơm xúc bằng thìa, một chiếc thìa nhựa mỏng giống như chiếc thì mà các quán bán xôi hay cho vào kèm để ăn xôi. Mỏng dính và mềm oặt. Ông chú có một đôi đũa làm bằng nhựa gì đó, thấy mềm và hơi cong. Chỉ dài tầm mười năm phân. Ông anh thì mình nhận ra nó là 2 chiếc bàn chải, được cắt đầu và mài một chút cho cái cán nó bé lại…. Mình tặc lưỡi thôi có cái xúc ăn là may rồi.
Trong bữa ăn, mình được biết ông anh trẻ tuổi tên T, quê ở Lạng Sơn, đi trại lần này là lần thứ 3 rồi, có lẽ đợt này sẽ đi rất là lâu vì lượng ma túy bắt được tầm khoảng 20 bánh ~ 7kg. Còn ông chú kia tên là H, đi trại lần 2 với 2 tội là tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng ~ và tàng trữ trái phép chất m.a t.úy. Ông a T có vẻ từng trải hơn an ủi mình, ngày xưa ông a đi trại, vào phòng chào buồng bằng cách bò từ cửa vào đến bể nước rồi được cho dựa vào tường và ăn thêm một cú đạp bằng gót chân giữa lồng ngực. Nghĩ thôi đã thốn toát cả mồ hôi rồi.
Ăn xong là mình dọn đồ đi rửa bát. Vâng phải biết thân, biết phận chứ. Mình rửa xong thì thật sự mệt mỏi. Nên xin phép đi ngủ sớm. Mình nằm xuống ngủ không biết đất trời là gì, và chỉ giật mình tỉnh dậy khi ông anh kéo chăm đắp lại cho mình, mình vẫn nhắm mắt nhưng nghe rõ 2 người nói chuyện với nhau. Có lẽ lúc đó đã khuya rồi. Ông anh chỉ chép miệng thở dài, bảo tiếc cho mình, đang là sinh viên đại học mà lại bước vào trong này, không biết rồi sẽ đi về đâu…. Rồi ông anh bảo ông chú là thôi ko đánh mình, các phòng có hỏi thì cứ bảo là dậy dỗ rồi. Ông chú gật gù bảo là: đánh nó thì có được cái gì đâu.!?!. Thế rồi mọi người đi ngủ, mình cũng yên tâm hơn.
Ở đây, 6 giờ 15 sẽ có kẻng, đó là kẻng báo thức, 6 rưỡi sẽ có thêm một lượt nữa và lượt cuối cùng là 7 giờ kém 15 - giờ các phạm nhân cải tạo. Mình cũng dậy, đánh răng rửa mặt, ngồi hồi hộp chờ thì tận 8 giờ cửa mới được mở để ra ngoài lồng khỉ và tất nhiên là chỉ ở trong này mà thôi.
Mình cứ tưởng là sẽ phải đi lao động cơ. Nhưng hóa ra mình nhầm, trong thời gian tạm giam thì chỉ ở trong buồng giam mà thôi. Vậy là sẽ quanh quẩn trong này mấy tháng trời. .
Cửa mở, đầu tiên là phát nước sôi, gọi là phát nhưng thực ra là phải đăng ký mua, 1 phích nước sôi là 5k, tính tiền tháng là 150k nhưng ngày nào không có thì tất nhiên là sẽ chả có chế độ hoàn tiền nhưng hú họa lắm mới có 1 hôm lỡ nước sôi thôi. Bữa sáng là một bát mì tôm hảo hảo, ăn xong mình đi rửa bát rồi tất cả ra ngoài cửa ngồi dành không gian riêng cho những người có nhu cầu đi nặng. Nói chung ở trong phòng kín với cái mùi đó không dễ chịu chút nào.
Kinh nghiệm truyền dậy của các đời trước là đi vệ sinh nặng bạn cần 1 chút xà phòng cho vào chậu rồi khuấy thật đầy bọt, sau đó đổ vào bồn cầu. Xong xách thêm ra đó một chậu nước, ra đến đâu dội đến đấy… Nói chung trong này nên nói không với giấy vệ sinh.
..
24 giờ đầu tiên trong trại, mình vẫn chưa định hình được điều gì cả. Có lẽ vì mệt nên mình cũng chẳng để gì vào đầu cả… Nhưng rồi, bắt đầu từ ngày hôm sau. A T bắt đầu truyền dạy cho tôi một số thứ. Có lẽ, a quý tôi và muốn tôi sau này sẽ đỡ bỡ ngỡ hơn.
P4 - bản sắc riêng của trại xxx
Bonus: thực ra, mình tuy bị đi trại khá bất ngờ nhưng mình thực sự may mắn, vì đầu tiên là ở những nơi không phức tạp, cũng không bị bắt nạt hay bị quay tiền. Sau này mình gặp khá nhiều người từng bị giam giữ ở khá nhiều trại tạm giam và đó là những trải nghiệm hoàn toàn kinh khủng.
Các trại bình thường sẽ sử dụng buồng lớn để tạm giam, vì số lượng người tại các vụ án thường ko nhiều và không quá phức tạp, chỉ cần các bị can trong cùng vụ án không cùng buồng nhau để có thể bàn bạc dẫn tới việc sai lệch trong quá trình điều tra ( hay còn gọi là thông cung) - các nơi, buồng lớn có thể dao động từ 30 ~ 80 người. Mỗi nơi sẽ có một quy chế cũng như xử lý riêng nhưng đa phần sẽ là theo mô típ như sau… Trong buồng sẽ có người đứng đầu, gọi là buồng trưởng. Họ là người có tiếng nói, có quan hệ, hoặc bằng 1 cách nào đó….. Người đó sẽ đưa ra khuôn khổ để cả buồng sinh hoạt theo, cái khuôn khổ này một mặt nó cũng sẽ là truyền thống được duy trì qua các lớp phạm nhân từ cũ đến mới. Trong buồng sẽ được chia ra làm các mâm, mâm 1 là mâm buồng trưởng, những người có quan hệ, những cánh tay đắc lực v..v.. Mâm 2 với những người mất tiền, mâm 3 với những người bình thường… V..v.. Chế độ ăn của họ sẽ có đôi chút khác nhau tùy theo vị trí. Có những nơi, khi đã hô ngủ thì đừng có mở mắt. Khi đi vệ sinh thì phải xin phép, đi đại tiện thì có giờ nhất định trọng ngày, có những nơi sáng thì ra xếp hàng ngồi nhìn xuống đầu gối mình - 1 thằng bạn mình sau vài tháng ở trại tỉnh lên cải tạo, đã phải mất 6 tháng để đi lại bình thường và hết chứng teo cơ chân …
Vì vậy, hãy cố gắng đừng để mắc sai lầm nếu có thể, bởi vì, có những lần vấp ngã rồi, ta sẽ rất khó lòng đứng dậy được. Giống như quá yêu một ai đó, có thể, trái tim chúng ta sẽ đau rất lâu.
Phần 4. Bản sắc riêng của trại xxx